Stress: De Verborgen Gezondheids-Killer – Hoe Ga je er het Beste mee om?

Stress is een stille sluipmoordenaar die je gezondheid op subtiele maar verwoestende manieren kan aantasten.

We leven in een wereld waar constante economische druk, sociale media en een overvloed aan omgevingsfactoren ons in een staat van chronische stress kunnen brengen.  Hoewel een beetje stress ons kan helpen om alert te blijven en uitdagingen aan te gaan, zijn we niet gemaakt voor de constante stroom van stressoren die het moderne leven met zich meebrengt. In dit artikel onderzoeken we wat het probleem is met stress, wat chronische stress veroorzaakt, hoe je symptomen van stress herkent en hoe je er het beste mee om kunt gaan.

Wat is het probleem met stress?

Stress lijkt een normaal onderdeel van het leven, maar het kan een sluipend probleem worden als het chronisch is.

Een korte stressreactie kan nuttig zijn, zoals de stress die je voelt voor een presentatie. Maar als stress langdurig wordt, kan het schadelijk zijn voor zowel je fysieke als mentale gezondheid. Studies hebben aangetoond dat chronische stress kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder hartziekten, diabetes en depressie. Bovendien beïnvloedt het je cognitieve vermogens, waardoor je moeilijker lange-termijn beslissingen kunt nemen en de oorzaken van stress kunt aanpakken.

Wat veroorzaakt chronische stress?

Chronische stress kan ontstaan door diverse factoren. Werkstress, relatiestress en financiële zorgen zijn veelvoorkomende oorzaken.

Maar er zijn ook minder voor de hand liggende oorzaken, zoals voedingsstress – wanneer je lichaam niet de juiste voeding krijgt die het nodig heeft – en omgevingsstress, bijvoorbeeld door blootstelling aan gifstoffen of lawaai. Deze stressoren stapelen zich op en kunnen je lichaam en geest overweldigen. Sociale media dragen ook bij aan stress. De constante stroom van informatie, gecombineerd met de druk om jezelf te vergelijken met anderen, kan gevoelens van ontevredenheid en angst veroorzaken. Een studie uit 2020 toonde aan dat jongeren die veel tijd op sociale media doorbrachten, vaker symptomen van depressie en angst vertoonden.

Stress kan verder voortkomen uit een traumatische gebeurtenis en er zijn mensen die nu eenmaal vatbaarder zijn voor stress dan anderen.

Hoe herken je de symptomen van ongezonde stress?

De symptomen van ongezonde stress zijn divers en kunnen zowel fysiek als mentaal zijn. Veelvoorkomende klachten vind je hieronder.

• Vermoeidheid
• Slaapstoornissen
• Hoofdpijn
• Een gevoel van constante spanning
• Verkeerd ademhalen
• Fysieke klachten
• Geheugenproblemen

Maar stress kan ook subtielere symptomen hebben, zoals een verminderde weerstand tegen ziekten of een verhoogde bloeddruk. Chronische stress kan bovendien je gedrag veranderen. Je kunt bijvoorbeeld merken dat je sneller geïrriteerd bent, moeite hebt om te concentreren of vaker ongezonde gewoonten ontwikkelt zoals roken of overmatig alcoholgebruik.

Hoe versterkt stress de gevolgen als je niets doet?

Het negeren van stress kan ernstige gevolgen hebben. Als stress niet wordt aangepakt, kan het uitgroeien tot een chronische toestand die moeilijk te doorbreken is. Dit verhoogt je risico op ernstige gezondheidsproblemen zoals hartziekten, diabetes en depressie. Daarnaast kan chronische stress je vermogen om met toekomstige uitdagingen om te gaan, verder verminderen, waardoor je in een vicieuze cirkel van stress en gezondheidsproblemen terechtkomt.

Wat kun je doen om stress te verminderen?

Gelukkig zijn er verschillende strategieën die je kunt gebruiken om stress te verminderen en te beheersen.

1. Creëer een dagelijkse routine: Een gestructureerde dag helpt om een gevoel van controle te behouden, zelfs wanneer het leven chaotisch aanvoelt. Dit kan helpen om stress te verminderen. 
2. Plan je werk effectief: Het opsplitsen van je werk in behapbare stukken en het nemen van regelmatige pauzes kan helpen om je geest fris te houden en stress te verminderen. Plan zowel werk als ontspanning om een positief evenwicht te bewaren tussen werk en privéleven. 
3. Beperk sociale media: Overmatige blootstelling aan sociale media kan je stressniveau verhogen. Overweeg om je schermtijd te beperken en accounts te ontvolgen die negatieve emoties oproepen.
4. Blijf actief: Lichaamsbeweging is een bewezen manier om stress te bestrijden. Zelfs eenvoudige activiteiten zoals wandelen of stretchen kunnen een groot verschil maken.

Het Regionaal Bureau voor Europa van de Wereldgezondheidsorganisatie adviseert het volgende:

• Blijf bewegen: Ook in kleine ruimtes kun je actief blijven door rond te lopen of ter plaatse te stappen. Probeer tijdens telefoongesprekken te staan of te wandelen.
• Sta regelmatig op: Probeer elke 30 minuten zitten te onderbreken en zoveel mogelijk te staan.
• Ontspan: Oefen meditatie en ademhalingstechnieken om kalm te blijven.

TIP: Lees hier over Yoga houdingen voor mentale helderheid

• Beweeg om stress te verminderen: Lichaamsbeweging helpt bij het verlagen van stress en stimuleert de afgifte van endorfines, wat zorgt voor een gevoel van welzijn.

5. Zoek steun: Praat met vrienden, familie, of een professional over je stress. Het delen van je zorgen kan verlichting brengen en nieuwe inzichten bieden.
6. Goed slapen en eten: Een gezond dieet met verse groenten, magere eiwitten en ontstekingsremmende voedingsmiddelen kan stress verminderen. Door je lichaam de juiste voeding te geven, functioneert het beter en worden vermoeidheid en gezondheidsproblemen, die stress kunnen verergeren, beperkt. Sommige voedingsmiddelen verhogen het stresshormoon cortisol, maar een mediterraan dieet kan de negatieve effecten hiervan verminderen. Je kunt zelfs supplementen nemen die bijdragen aan het verlagen van je stress levels, bijvoorbeeld shilajit en ashwaganda. 

TIP: Lees hier hoe je stress kunt verminderen met superfoods!

7. Positieve houding: Positief blijven helpt om stress te verminderen door negatieve gedachten te beperken. Dit vraagt om een bewuste aanpak: focus op mensen en situaties die je welzijn bevorderen, en accepteer tegenslagen als onderdeel van het leven. Zoals professor Sir Cary Cooper, professor in de Organisatiepsychologie en Gezondheid aan de Universiteit van Manchester, Engeland, zegt: “Er is altijd een oplossing. Niet handelen verergert de situatie.” Hij raadt aan om dagelijks drie dingen te noteren waarvoor je dankbaar bent.

Extra tools

Er zijn veel bronnen en tools beschikbaar om je te helpen bij het verminderen van stress. Overweeg bijvoorbeeld het volgen van mindfulness-cursussen, het raadplegen van een therapeut, of het toepassen van ademhalingstechnieken. Ook zijn er verschillende apps die je kunnen helpen om je stressniveau te monitoren en te verlagen. Door actief aan de slag te gaan met deze hulpmiddelen, kun je een aanzienlijke verbetering van je stressniveaus ervaren.

Wat kun je nu doen?

Het is belangrijk om actie te ondernemen als je merkt dat stress een negatieve invloed op je leven heeft. Begin met kleine veranderingen, zoals het verminderen van je schermtijd of het integreren van meer lichaamsbeweging in je dagelijkse routine. Zoek professionele hulp als je het gevoel hebt dat je de stress niet alleen aankunt. Het belangrijkste is dat je jezelf toestaat om hulp te zoeken en stappen te ondernemen om je gezondheid en welzijn te verbeteren. Door stress te verminderen, kun je een transformatie ervaren in je gezondheid en welzijn. Je zult merken dat je beter slaapt, meer energie hebt, en je emotioneel stabieler voelt. Ook je relaties kunnen verbeteren wanneer je minder gestrest bent, omdat je meer geduld en begrip kunt opbrengen voor anderen.

Conclusie: Maak stress beheersbaar

Stress is een onvermijdelijk onderdeel van het leven, maar het hoeft je gezondheid niet te ondermijnen. Door bewuste keuzes te maken en gebruik te maken van de beschikbare hulpmiddelen, kun je stress beheersbaar maken. Vergeet niet dat het geen teken van zwakte is om hulp te zoeken – het is een teken van kracht en zelfzorg. Neem de tijd om goed voor jezelf te zorgen en voorkom dat stress je gezondheid en geluk in de weg staat!